gioc1 (gĭócŭ) (mi) vb I giucai (gĭu-cáĭ), giucam (gĭu-cámŭ), giucatã (gĭu-cá-tã), giucari/giucare (gĭu-cá-ri) – min mãnjli sh-cicioarli sh-mi frãngu, dupã cãntitsili tsi li avdu, singur, cu cariva altu i cu-unã parei mari di oaminj tu cor; trag corlu tu misuhori; nj-treatsi oara, cu paradz i fãrã paradz, acasã i la cafine, tra s-amintu tu giocurli di cãrtsã (tavli, zãri, etc.); fac tsiva trã gustu, tra s-mi hãrsescu; agioc; (fig:
1: gioc = fac, ljau, arãd, etc.; expr:
2: nj-u gioacã; nj-u gioacã hunerea = nj-u fatsi, mi-arãdi;
3: mi gioc cu cariva = fac shicadz;
4: ãnj gioacã mãnjli = va s-mi-agunjisescu;
5: ãnj gioacã calu = fac tsi voi cã am mari treatsiri, shtiu tsi fac, s-nu-ts hibã fricã;
6: li giucai mearili cu nãsã = u-arãsii, mi-agiucai cu sinili-a ljei, u bãgai tu-ashtirnut;
7: gioacã preftul di bilje = l-fac lucrul cã voi i cã nu voi;
8: ãnj gioacã ocljul = ãnj bati ocljul, am unã noimã, aduchescu tsiva;
9: l-gioc pri tipsii = fac tsi voi cu el, l-pidipsescu, l-munduescu;
10: cara intrai tu cor, va s-gioc = unãoarã tsi mi-acãtsai di-un lucru, lipseashti s-lu fac, s-lu bitisescu;
11: (dzãc, fac, lucredz) nu mi-agioc! = (dzãc, fac, lucredz) salami! nu fac shicadz, nu mash tra sã-nj treacã oara)
{ro: juca; dansa}
{fr: jouer; danser}
{en: play; dance}
ex: patru toacã, sh-nã njilji nu vrea s-gioacã (angucitoari: cicioarli shi coada-a calui); featsirã numtã mari, giucarã, ansãrirã sh-adusirã apoea sh-aushlu; giucãm cãrtsã cu soatsãli; gioacã multu mushat; tra s-gioacã trã Stã-Vinjiri; giucam cãrtsãli un chiro; mutrea tsi-nj giucã (fig: tsi-nj featsi) calea; nj-u giucã
(expr: nj-u featsi, mi-arãsi) ghini; shtiu cum s-lã u gioacã
(expr: s-lj-arãdã); doilji sh-u-avea cã sh-giucarã hunerea
(expr: cã s-arãsirã) un cu-alantu; s-vã bag vula, damca dinãpoi, tra s-nu-nj giucats vãrã murafeti
(expr: s-nu nj-u fãtsets, s-nu mi-arãdets); li giucai tuti
(expr: li loai, li mutai tuti lucrili) din casã; lu-arãsh la gioc shi-lj loai tuts paradzlji; lo sã-lj gioacã (fig: batã) ocljul stãngu; aide, gioacã-ts mãnjli
(expr: agunjisea-ti, minã-ti, tsi stai); cari s-acatsã n cor lipseashti s-gioacã
(expr: macã mi-acãtsai, lipseashti s-u bitisescu); eara vãrã tsi-lj giucã ocljul
(expr: vãrã tsi shtii, tsi aducheashti); nicã astãdz va-nj ti gioc
(expr: sh-adzã va-nj ti-agioc angrãshca); ãlj gioacã calu
(expr: shtii tsi fatsi, s-nu-ts hibã fricã); va ti gioc pri tãpsii
(expr: va s-fac tsi voi cu tini); va u dai sh-va giots
(expr: vrei nu vrei, va fats tsi tsã dzãc); li giucã mearili cu nãsã
(expr: s-agiucã cu sinili-a ljei, u-arãsi shi s-bãgã tu-ashtirnut cu ea)
§ giucat (gĭu-cátŭ) adg giucatã (gĭu-cá-tã), giucats (gĭu-cátsĭ), giucati/giucate (gĭu-cá-ti) – tsi ari traptã corlu; cari ari faptã tsiva trã gustu, tra si s-hãrseascã, etc.; tsi s-ari agiucatã cu cãrtsã di-agioc, di tavli, di zãri, etc.; agiucat
{ro: jucat; dansat}
{fr: joué; dansé}
{en: played; danced}
§ giucari/giucare (gĭu-cá-ri) sf giucãri (gĭu-cắrĭ) – atsea tsi s-fatsi omlu cãndu gioacã; agiucari
{ro: acţiunea de a juca, de a dansa; jucare; dansare}
{fr: action de jouer ou de danser}
{en: action of playing, of dancing}
ex: sh-lo paplu nipotlu mbratsã, l-bãshe shi nu-l sãtura di giucari
§ agioc1 (a-gĭócŭ) (mi) vb I agiucai (a-gĭu-cáĭ), agiucam (a-gĭu-cámŭ), agiucatã (a-gĭu-cá-tã), agiucari/agiucare (a-gĭu-cá-ri) – (unã cu gioc1)
ex: muljarea aestã agioacã nai cama ghini; s-agiuca deadun featili cu ficiorlji; tutã dzua s-agioacã, tsi s-lã fats? cã suntu tiniri!; lucra omlu, nu s-agiuca!
(expr: lucra salami, nu s-agiuca, mash ta sã-lj treacã oara!); mi-agioc cu tini
(expr: fac shicadz); featili s-agioacã cu ficiorlji
(expr: sh-arãd, fac shicadz)
§ agiucat (a-gĭu-cátŭ) adg agiucatã (a-gĭu-cá-tã), agiucats (a-gĭu-cátsĭ), agiucati/agiucate (a-gĭu-cá-ti) – (unã cu giucat)
ex: s-nu mãcats nuts agiucati (cu cari v-agiucat) cã va vã creascã mama
§ agiucari/agiucare (a-gĭu-cá-ri) sf agiucãri (a-gĭu-cắrĭ) – (unã cu giucari)
§ gioc2 (gĭócŭ) sn giocuri (gĭó-curĭ) – lucrul faptu di cariva tsi s-agioacã; agioc, cor;
(expr:
1: aestã nu-i gioc = nu-i shicã, easti lucru salami;
2: mi bagã (pindzi) s-fac gioclu-aestu = mi pindzi s-lu fac aestu lucru)
{ro: joc; dans}
{fr: jeu; danse}
{en: play; game, dance}
ex: mãni avem gioc misuhori; gioclu nu-i unã cu corlu; nu u ntritsea vãrã la gioc; nu mi-arãseashti gioclu cu cãrtsã; gioclu cu-abeali easti fitescu, giocurli cu vãshcljadz shi cu sfurli suntu a ficiorlor; gioclu (corlu) cu ghiftsã caftã biuturã; s-nj-aspunj di-iu yin tuti-aesti, cari ti bagã pri gioclu aestu?
(expr: cari ti pindzi s-lu fats lucrul aestu?); mutrea ghini c-aoatsi nu-i gioc
(expr: nu easti shicã)
§ agioc2 (a-gĭócŭ) sn agiocuri (a-gĭó-curĭ) – (unã cu gioc2)
ex: nu mi-arisescu agiocurli cu ashitsi; shtiu un agioc mushat
§ giucãreauã (gĭu-cã-reá-uã) sf giucãreali/giucãreale (gĭu-cã-reá-li) – lucrul cu cari s-agioacã ma multu njitslji; agiucãreauã, agiucãrii, giucãrii
{ro: jucărie}
{fr: jouet}
{en: toy}
ex: tsi him noi? giucãreali al Dumnidzã?; vidzu c-aoa nu-i giucãreauã, sh-cã aestu ficior nu-i om di-aradã; apa nu-i giucãreali; chirurã gionj, nu giucãreali!
§ giucãrii/giucãrie (gĭu-cã-rí-i) sf giucãrii (gĭu-cã-ríĭ) – (unã cu giucãreauã)
§ agiucãreauã (a-gĭu-cã-reá-uã) sf agiucãrea-li/agiucãreale (a-gĭu-cã-reá-li) – (unã cu giucãreauã)
§ agiucã-rii/agiucãrie (a-gĭu-cã-rí-i) sf agiucãrii (a-gĭu-cã-ríĭ) – (unã cu agiucãreauã)
§ giucãtor (gĭu-cã-tórŭ) sm, sf, adg giucãtoari/giucãtoare (gĭu-cã-tŭá-ri), giucãtori (gĭu-cã-tórĭ), giucãtoari/giucãtoare (gĭu-cã-tŭá-ri) – atsel tsi fatsi tsiva trã gustu, tra s-hãrseascã, sã-lj treacã oara, etc.; un tsi gioacã, tsi tradzi corlu; s-tragã corlu;
2: un tsi lu-arãseashti multu s-gioacã cãrtsã (hartupexi, pantagi); agiucãtor
{ro: jucător, dansator; cartofor}
{fr: joueur; danseur; joueur passioné de cartes}
{en: player; dancer; gambler (cards)}
ex: nu-lj si tihisi vãrnãoarã ca un giucãtor di cãrtsã sã s-plãngã cã nu-amintã; nu eara giucãtor dit mardzinea-a loclui
§ agiucãtor (a-gĭu-cã-tórŭ) sm, sf, adg agiucã-toari/agiucãtoare (a-gĭu-cã-tŭá-ri), agiucãtori (a-gĭu-cã-tórĭ), agiucãtoari/agiucãtoare (a-gĭu-cã-tŭá-ri) – (unã cu giucãtor)
ex: eara nãoarã un hartupexi, un agiucãtor di cãrtsã cu numa Bacola
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã ma multu/ptsãn