|
|
cãputs
cãputs (cã-pútsŭ) sn – vedz tu cãpushi1
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã vedz: cãpushi1cãpushi1/cãpushe
cãpushi1/cãpushe (cã-pú-shi) sf cãpushi/cãpushe (cã-pú-shi) – unã soi di bubulic (dit fumealja-a pangului) tsi s-hidzi cu caplu tu chealea-a prãvdzãlor (oilor, oaminjlor, etc.), tra s-lã sugã sãndzili cu cari bãneadzã (sh-cu sudzearea, poati s-alasã s-intrã tu sãndzili-a oaminjlor yets tsi pot s-lã da lãngori greali); cãpush, cãputs, cãrlej, cãcimor
{ro: căpuşă}
{fr: tique, pou des brebis}
{en: tick, cattle tick}
ex: cãpushili s-adunã pi oi; nã chirirã oili di cãpushi
§ cãpush1 (cã-púshĭŭ) sn cãpushi/cãpushe (cã-pú-shi) – (unã cu cãpushi1)
§ cãputs (cã-pútsŭ) sn pl(?) – (unã cu cãpushi1)
§ cãcimor (cã-ci-mórŭ) sm cãcimori (cã-ci-mórĭ) – unã soi di cãpushi mari (tsi sh-u-adutsi niheamã cu-unã cãrãvidã) cari s-hidzi tu chealea-a prãvdzãlor (oilor, oaminjlor, etc.) tra sh-lã sugã sãndzili; cãpushi, cãpush, cãputs, cãrlej
{ro: căpuşă mare}
{fr: grande tique ressemblant a une écrevisse}
{en: large cattle-tick}
§ cãrlej (cãr-léjĭŭ) sm pl(?) – (unã cu cãcimor)
ncap
ncap (ncápŭ) vb II ncãpui (ncã-púi), ncãpeam (ncã-peámŭ), ncãputã (ncã-pú-tã), ncãpeari/ncãpeare (ncã-peá-ri) – am loc tra s-intru ntreg tu-un loc ãncljis (casã, cutii, sinduchi, stranj, etc.); pot s-mi hig ntreg tu-un loc dishcljis i ncljis; pot s-trec prit tsiva (unã ushi, firidã, guvã, etc.); ãncap, intru tu, bag (hig) tu;
(expr:
1: nu nji ncapi mintea = nu pot s-aduchescu, nu pot s-pistipsescu c-ahtari lucru poati si s-facã;
2: (stranjili, casa, loclu, etc.) nu mi ncapi di harauã = mi hãrsescu multu di multu; nu shtiu tsi s-fac di-ahãntã harauã; nu calcu mpadi di harauã, di pirifanji, etc.
3: nu ncapi zborlu = si shtii cã; easti sigura cã;
4: nu ncap paradzlji = nu trec paradzlji)
{ro: încăpea, conţine, avea loc, include}
{fr: contenir, avoir place, inclure}
{en: contain, find room, go into, enclose}
ex: pãlatea ntreagã nu u ncãpea (nu-avea loc s-intrã tutã); tini nu ncachi (nu pots s-intsrã, s-trets); padea nu lji ncapi; veadi brãnlu-a featãljei cã mesea nu lji ncapi; nu lj-u ncãpea mintea
(expr: nu-lj yinea, nu putea s-pistipseascã); nji si strimtarã stranjili di nu mi ncap (di nu pot s-intru tu eali); nu lji ncap pãrpodzli; aoa nu ncãpea grosh
(expr: nu tritsea paradz); casa nu lu ncãpea di harauã
(expr: nu shtia tsi s-facã di-ahãntã harauã); nã amari teasã, cãt mintea nu ts-u ncapi
(expr: di nu-ts yini s-pistipseshti); s-featsi nã baltã cu apã-aratsi, cãt nu ts-u ncapi mintea
(expr: di nu-ts yini s-pistipseshti)
§ ncãput (ncã-pútŭ) adg ncãputã (ncã-pú-tã), ncãputs (ncã-pútsĭ), ncãputi/ncãputi (ncã-pú-ti) – tsi poati s-intrã ntreg tu tsiva; tsi poati s-treacã prit tsiva; ãncãput, intrat, hiptu, bãgat
{ro: încăput, conţinut, inclus}
{fr: contenu, qui a de la place, inclus}
{en: contained, who has found room, who has gone into, enclosed}
§ ncãpeari/ncãpeare (ncã-peá-ri) sf ncãperi (ncã-péri) – atsea tsi s-fatsi cãndu tsiva ncapi iuva i poati s-treacã prit unã guvã; ncãpãturã, ãncãpeari, intrari, hidzeari, bãgari; (fig: ncãpeari = udã, odã, udai)
{ro: acţiunea de a încăpea, de a conţine, de a avea loc, de a include; încăpere, conţinere, includere}