DICTSIUNAR XIYISITU ONLINE A LIMBÃLJEI ARMÃNEASCÃ  
ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ


Dictsiunar: Tuti ; Zboarã: Di iutsido; (cama multi...)

cãrshilãtisescu

cãrshilãtisescu (cãr-shi-lã-ti-sés-cu) vb IV cãrshilãtisii (cãr-shi-lã-ti-síĭ), cãrshilãtiseam (cãr-shi-lã-ti-seámŭ), cãrshilãtisitã (cãr-shi-lã-ti-sí-tã), cãrshilãtisiri/cãrshilãtisire (cãr-shi-lã-ti-sí-ri) – hiu contra-a unui om i a ideilor a lui; lji spun a unui cã nu hiu tu-unã minti cu el sh-caftu, poati, sã-lj bag cheadits la-atseali tsi va s-facã
{ro: (se) opune}
{fr: (s’)opposer}
{en: oppose}
ex: dinintea-a atsi-lor tsi cãrshilãtisescu

§ cãrshilãtisit (cãr-shi-lã-ti-sítŭ) adg cãr-shilãtisitã (cãr-shi-lã-ti-sí-tã), cãrshilãtisits (cãr-shi-lã-ti-sítsĭ), cãrshilãtisiti/cãrshilãtisite (cãr-shi-lã-ti-sí-ti) – tsi easti contra a unui lucru; a curi ãlj s-ari dzãsã di cariva (i-lj si ari bãgatã cheadits) tra s-nu facã un lucru tsi sh-lu ari tu minti
{ro: opus}
{fr: opposé}
{en: opposed}

§ cãrshilãtisiri/cãrshilãtisire (cãr-shi-lã-ti-sí-ri) sf cãrshilãtisiri (cãr-shi-lã-ti-sírĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva cãrshilãtiseashti
{ro: acţiunea de a (se) opune}
{fr: action de (s’)opposer}
{en: action of opposing}

§ cãrshilã-chi/cãrshilãche (cãr-shi-lắ-chi) sf cãrshilãchi (cãr-shi-lắchĭ) –
1: zborlu tsi-lj dzãc a unui tra s-nu poatã s-facã atsea tsi-ari tu minti; cheadica tsi-lj bag a unui trã fãtsearea-a unui lucru trã cari hiu contra; zborlu tsi-l dzãc a unui tra s-lj-aspun cã nu hiu tu idyea minti cu el;
2: apandisea tsi u da cariva la-atsea tsi-lj s-ari faptã;
3: paradzlji tr-aspãrdzeari (trã xudipsiri) tsi lj-ari cariva; cãrshilãtisiri, apandisi, paradz
{ro: opoziţie, obstrucţie; răspuns; bani de cheltuială}
{fr: opposition; obstruction; réponse; argent qu’on a pour des dépenses}
{en: opposition; obstruction; answer; spending money}
ex: cãtã cãrshilãchi fatsi (cãti cheadits ãlj bagã) demunlu al Dumnidzã; lj-deadi cãrshilãchi (apandisi); nj-pitricu sh-putsãnã cãrshilãchi (paradz trã xudipsiri, tr-acumpãrari lucri)

T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã        

strãmbu1

strãmbu1 (strắm-bu) adg (shi sm, sf, adv) strãmbã (strắm-bã), strãnghi (strắn-ghi), strãmbi/strãmbe (strắm-bi) – tsi nu easti ndreptu; tsi easti nduplicat, turnat, shutsãt di-unã parti i di altã; tsi s-apleacã, sã ncljinã shi nu sta ndreptu; shutsãt, nduplicat; (ca adv) anapuda;
(expr:
1: (om) strãmbu = (i) (om) anapud, nindreptu; (ii) (om) ncusurat, adunat, gribuit; (iii) (om) tsi shcljoapicã;
2: giurat strãmbu = giurat minciunos;
3: u bag (cãciula) strãmbã = nu mi mealã dip di tsi va si s-facã, nu-am dip ananghi, nu-lj trag gailelu;
4: lemnul atsel strãmbul, tãporlu lu ndreadzi; lemnul atsel strãmbul, foclu mash lu ndreadzi = mintea-a omlui anapud nu s-alãxeashti lishor, va multu lucru, va s-lji badz multã zori a omlui)
{ro: strâmb}
{fr: tordu, qui n’est pas droit}
{en: not straight, twisted, crooked}
ex: leamnili aesti suntu strãmbi (nu suntu ndreapti) sh-nu suntu buni trã duretsi; caprã cu coarni strãmbi (shutsãti); calea pri cari va imnãm easti strãmbã (shutsãtã); shedz strãmbu shi grea ndreptu; sh-cari agiucai pri ndriptati, nu pri strãmbu (nindriptati); easti un om strãmbu
(expr: anapud, nindreptu); strãnghilj
(expr: nindreptsãlj, tsi nu lj-arãseashti ndriptatea) va s-hibã pidipsits; omlu strãmbu
(expr: anapud) easti ca lemnul strãmbu (tsi nu easti ndreptu, easti shutsãt); fui giudicat cu agiurat strãmbu
(expr: minciunos); nu ti-aspari, bagã-u strãmbã
(expr: s-nu-ai dip ananghi, nu va s-pats tsiva); giudicã strãmbu (ca adv: nindreptu, fãrã s-aibã ndriptati) shi-nj loarã tutã tutiputa; acãtsã sã-lj si ducã strãmbu (ca adv: anapuda); cãlcash strãmbu (anapuda)

§ strãmbu2 (strắm-bu) (mi) vb I strãmbai (strãm-báĭ), strãmbam (strãm-bámŭ), strãmbatã (strãm-bá-tã), strãmbari/strãmbare (strãm-bá-ri) –
1: l-fac un lucru (lu nduplic, l-shuts, etc.) tra s-nu mata hibã ndreptu; min narea (budzãli, caplu) tra s-fac seamni cu fatsa cã tsiva nu mi-arãseashti; nduplic, shuts;
2: nu mi-arãseashti tsiva shi nu voi ta si s-facã; escu contra, cãrshilãtescu, mi ncustedz;
3: alãxescu calea sh-nu mi duc pi-atsea di-aradã; mi abat, pãrmãsescu, pãrmãrãsescu (di cali);
4: lj-fac a unui unã nindriptati;
(expr: strãmbu narea (budzãli) = (i) nu mi-arãseashti tsi ved i tsi avdu, mi cãrteashti; (ii) stau ca pi ndauã cã nu shtiu tsi s-fac; fac nãji, shuvãescu, frãngu coasti)

T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã         ma multu/ptsãn