cãntu2 (cắn-tu) vb I cãntai (cãn-táĭ), cãntam (cãn-támŭ), cãntatã (cãn-tá-tã), cãntari/cãntare (cãn-tá-ri) – lj-aruc (ãlj fac) amãyi, tra s-patã tsiva icã s-adarã lucri tsi di-aradã (i) nu poati s-li facã altã soi, (ii) nu vrea li-adra altã soi shi (iii) multi ori fãrã sã shtibã cã li-adarã; fac lucri (ca trã ciudii) tsi nu urmeadzã nomurli a fisiljei; ncãntu, mãyipsescu, amãyipsescu, mãghipsescu, mãndipsescu, nãmãtisescu, numãtsescu;
(expr:
1: lj-cãntu = (i) lj-dzãc tsiva shi-l mãyipsescu cu zboarã tra s-lu-arãd shi s-facã tsi voi mini; (ii) lj-dzãc papardeli, gavumãri, glãrinj, chirãturi, vruti sh-nivruti, etc.;
2: tsi-lj cãntsã shi tsi-lj discãntsã = tsi papardeli-lj dzãts, tsi-lj dzãts s-lu-arãdz, tsi-l mãyipseshti cu zboarã)
{ro: vrăji; fermeca}
{fr: ensorceler; charmer}
{en: cast a spell; charm}
ex: u cãntã (mãyipsi) sh-deapoea u discãntã; tsi-lj cãntsã shi tsi-ts discãntã?
(expr: tsi glãrinj ãlj dzãts shi tsi ts-apãndiseashti?); mi doari caplu di cãti-nj cãntash
(expr: glãrinjli tsi-nj dzãsish)
§ cãntat2 (cãn-tátŭ) adg cãntatã (cãn-tá-tã), cãntats (cãn-tátsĭ), cãntati/cãntate (cãn-tá-ti) – tsi ari hãri shi puteri di thamã (nishani, ciudii) tsi es nafoarã di nomurli a fisiljei; tsi-lj s-ari arcatã mãyi; ncãntat, mãyipsit, mãndipsit, numãtsit, nãmãtisit, aumbros, aumbrat
{ro: vrăjit, fermecat, năzdrăvan}
{fr: ensorcellé; charmé}
{en: who has been casted (under) a spell; charmed}
ex: calu eara di cãntatslji (mãyipsit); eara un cal cãntat; loc nicurat sh-cãntat (mãyipsit); pulj cãntat (mãyipsit); tueagã di her cãntatã (mãyipsitã); un mer cãntat (mãyipsit) shi discãntat
§ cãntari2/cãntare (cãn-tá-ri) sf cãntãri (cãn-tắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu s-arucã amãyi; fãtseari-amãyi; ncãntari, mãndipsiri, mãyipsiri, amãyipsiri, mãghipsiri, nãmãtisiri, numãtsiri
{ro: acţiunea de a vrăji, de a fermeca}
{fr: action d’ensorceler, de charmer; charme}
{en: action of casting a spell, of charming; spell}
ex: cu cãntari (arcari mãyi) sh-discãntari-l featsi nãpoi om
§ ncãntu1 (ncắn-tu) vb I ncãntai (ncãn-táĭ), ncãntam (ncãn-támŭ), ncãntatã (ncãn-tá-tã), ncãntari/ncãntare (ncãn-tá-ri) – (unã cu cãntu2)
ex: di nafoarã cãdzu lãndzit, lu ncãntarã dzãnili
§ ncãntat (ncãn-tátŭ) adg ncãntatã (ncãn-tá-tã), ncãntats (ncãn-tátsĭ), ncãntati/ncãntate (ncãn-tá-ti) – (unã cu cãntat2)
§ ncãntari/ncãntare (ncãn-tá-ri) sf ncãntãri (ncãn-tắrĭ) – (unã cu cãntari2)
§ ncãntu2 (ncắn-tu) sn ncãntitsi/ncãntitse (ncắn-ti-tsi) – atsea tsi-l fatsi omlu (i lucrul) s-aibã puteari (ca trã ciudii) tsi easi nafoarã di nomurli a fisiljei ashi cum li shtii shi li aducheashti lumea di-aradã; atsea tsi fac mandisili di s-ciudiseashti dunjaea; mãndii, mayi, amayi, mãyii, mãghii, vãscãnii
{ro: farmece, vrajă}
{fr: charme, sortilège}
{en: spell, charm}
§ ncãntic (ncắn-ticŭ) sn ncãntitsi/ncãntitse (ncắn-ti-tsi) – (unã cu ncãntu2)
§ nicãntat2 (ni-cãn-tátŭ) adg nicãntatã (ni-cãn-tá-tã), nicãntats (ni-cãn-tátsĭ), nicãntati/nicãntate (ni-cãn-tá-ti) – tsi nu easti mãyipsit
{ro: nevrăjit, nefermecat}
{fr: qui n’est pas ensorcellé; charmé}
{en: who has not been casted (under) a spell; who has not been charmed}
§ nicãntari2/nicãntare (ni-cãn-tá-ri) sf nicãntãri (ni-cãn-tắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva nu s-mãyipseashti
{ro: acţiunea de a nu vrăji, de a nu fermeca}
{fr: action de ne pas ensorceller; de ne pas charmer}
{en: action of not being casted (under) a spell; of not being charmed}
§ discãntu (dis-cắn-tu) vb I discãntai (dis-cãn-táĭ), discãntam (dis-cãn-támŭ), discãntatã (dis-cãn-tá-tã), discãntari/discãntare (dis-cãn-tá-ri) – cu zboarã (cãntitsi shi seamni mistiryioasi) aspargu-amãyili sh-lu dishteptu pri-atsel a curi ãlj si featsirã amãyi; l-vindic (l-diucljedz) pri-atsel tsi-l loarã di oclju;
(expr:
1: lj-discãntu = lj-zburãscu multi ma nu-lj dzãc tsiva;
2: tsi-lj cãntsã shi tsi-lj discãntsã? = tsi-lj zburãshti ahãnti shi nu-lj dzãts dip tsiva? mash tra s-lu-arãdz?)
{ro: descânta}
{fr: détourner des enchantements; faire guérir par des enchantements}
{en: exorcise; expel an evil spirit; heal someone who is bewitched or is under a spell}
ex: mi discãntai adzã; cãndu vulpea discãntã
(expr: lã spuni zboarã s-li-arãdã) gãljinjli, si shtii cã nu lã easti trã bun; cara-l cãntã shi-l discãntã mushica carishti cãti dzãli
§ dis-cãntat (dis-cãn-tátŭ) adg discãntatã (dis-cãn-tá-tã), discãntats (dis-cãn-tátsĭ), discãntati/discãntate (dis-cãn-tá-ti) – cari fu vindicat (dizligat) di amãyi i diucljari (cu cãntitsi shi zboarã mistiryioasi)
{ro: descântat}
{fr: à qui on a fait des incantations; qui a été guéri par des enchantements}
{en: exorcised; who has been healed of his spell}
ex: lja cupa di pri pulitsã cu apã discãntatã di treili miri; cu yitria-aistã va s-vindicã, cã-i discãntatã cu grai di vreari; urdzãts hearti shi discãntati cu grai dultsi di featã nimãrtatã!
§ discãntari/discãntare (dis-cãn-tá-ri) sf discãntãri (dis-cãn-tắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu s-discãntã; discãntic
{ro: acţiunea de a descânta; descântare}
{fr: action de faire des incan-tation, de détourner des enchantements, de faire guérir par des enchantements}
{en: action of exorcising, of expelling an evil spirit, of healing someone who is bewitched}
ex: alãgã dupã discãntãri; cu cãntari shi discãntari sh-cu amãyi, l-featsi puljlu nãpoi om
§ discãntãturã (dis-cãn-tã-tú-rã) sf discãntãturi (dis-cãn-tã-túrĭ) – zboarãli i cãntitsli cu cari s-discãntã
{ro: descântare, descântec}
{fr: incantation, formule d’exorcisme}
{en: incantation, words of exorcism}
§ discãntic1 (dis-cãn-ticŭ) (mi) vb I discãnticai (dis-cãn-ti-cáĭ), discãnticam (dis-cãn-ti-cámŭ), discãnticatã (dis-cãn-ti-cá-tã), discãnticari/discãnticare (dis-cãn-ti-cá-ri) – (unã cu discãntu)
ex: shtii striga, s-discãnticã, s-leagã shi s-dizleagã
§ discãnticat (dis-cãn-ti-cátŭ) adg discãnticatã (dis-cãn-ti-cá-tã), discãnticats (dis-cãn-ti-cátsĭ), discãntica-ti/discãnticate (dis-cãn-ti-cá-ti) – (unã cu discãntat)
§ discãnticari/discãnticare (dis-cãn-ti-cá-ri) sf discãnticãri (dis-cãn-ti-cắrĭ) – (unã cu discãntari)
§ discãntic2 (dis-cắn-ticŭ) sf discãntitsi (dis-cắn-ti-tsi) – atsea tsi s-fatsi cãndu s-discãntã; discãntari
{ro: descântec}
{fr: incantation, exorcisme}
{en: incantation, exorcism}
ex: nipututlu nu s-vindicã cu discãntitsi; spun aushlji cã shi discãntitsli vindicã
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã ma multu/ptsãn