anvãrtescu (an-vãr-tés-cu) (mi) vb IV anvãrtii (an-vãr-tíĭ), an-vãrteam (an-vãr-teámŭ), anvãrtitã (an-vãr-tí-tã), anvãrtiri/anvãrtire (an-vãr-tí-ri) – shuts hiri ma suptsãri un deavãrliga di-alantu tra s-fac un hir ma gros shi ma vãrtos; l-shuts un lucru avãrliga di el insush (sulã, aroatã, mustatsã, etc.); anvãlescu cu tsiva un lucru di tuti pãrtsãli; ãnvãrtescu, nvãrtescu; shuts, shutsãscu; anvãlescu, anvilescu, nvãlescu, nvilescu, acoapir;
(expr:
1: mi-anvãrtescu iuva = fac unã voltã sh-mi duc deavãrliga di-un lucru (un loc, un munti, unã casã, etc.); dau tãrcoali, yin deavãrliga, shuntescu, tãrculescu, turculescu;
2: u-anvãrtescu = u fur, u spãstrescu, u-ahulescu, u nciulescu, u-agudescu, u bag tu tastru, etc.)
{ro: învârti, înfăşura}
{fr: (faire) tourner, pirouetter, envelopper}
{en: turn, pirouette, wrap up}
ex: lja nelu, lu-anvãrteashti tu-unã bucatã di cãmeashi-lj shi dzãtsi; si-anvãrteashti
(expr: yini deavãrliga), canda-i har; tsi ti-anvãrteshti
(expr: tsi dai tãrcoali, tsi yini deavãrliga, tsi ti shunteshti) pri-aoatsi?; pri iu avdi feati sh-ficiori mushats, pri-aclo s-anvãrteashti
(expr: s-dutsi, da tãrcoali); calu cu ficiorlu s-anvãrtirã ninga di dauã, di trei ori shi intrarã tu casa-a vãsiljelui; ca s-shutsãrã, ca si-anvãrtirã; di iu lu-ai anvãrtitã?
(expr: di iu lu-ai furatã?); limba n gurã u-anvãrteshti, la mãseaua tsi ti doari
§ anvãrtit (an-vãr-títŭ) adg anvãrtitã (an-vãr-tí-tã), anvãrtits (an-vãr-títsĭ), anvãrtiti/anvãrtite (an-vãr-tí-ti) – tsi easti shutsãt avãrliga; tsi easti anvãlit cu tsiva di tuti pãrtsãli; ãnvãrtit, nvãrtit; shutsãt, anvãlit, anvilit, nvãlit, nvilit, acupirit
{ro: învârtit, înfăşurat}
{fr: tourné, pirouetté, enveloppé}
{en: turned, pirouetted, wrapped up}
ex: cusitsi anvãrtiti (shutsãti) n cap; eara anvãrtits (anvãlits tu-un lucru); li tsãnea ascumti tuti dzãlili, an-vãrtiti cu pãndzã di sirmã
§ anvãrtiri/anvãrtire (an-vãr-tí-ri) sf anvãrtiri (an-vãr-tírĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu s-anvãrteashti tsiva; ãnvãrtiri, nvãrtiri; shutsãri, anvãliri, anviliri, nvãliri, nviliri, acupiriri
{ro: acţiunea de a învârti, de a înfăşura; învârtire, înfăşurare}
{fr: action de (faire) tourner, de pirouetter, d’envelopper}
{en: action of turning, of pirouetting, of wrapping up}
§ ãnvãrtescu (ãn-vãr-tés-cu) (mi) vb IV ãnvãrtii (ãn-vãr-tíĭ), ãnvãrteam (ãn-vãr-teámŭ), ãnvãrtitã (ãn-vãr-tí-tã), ãnvãrti-ri/ãnvãrtire (ãn-vãr-tí-ri) – (unã cu anvãrtescu)
§ ãnvãrtit (ãn-vãr-títŭ) adg ãnvãrtitã (ãn-vãr-tí-tã), ãnvãrtits (ãn-vãr-títsĭ), ãnvãrtiti/ãnvãrtite (ãn-vãr-tí-ti) – (unã cu anvãrtit)
§ ãnvãrti-ri/ãnvãrtire (ãn-vãr-tí-ri) sf ãnvãrtiri (ãn-vãr-tírĭ) – (unã cu anvãrtiri)
§ nvãrtescu (nvãr-tés-cu) (mi) vb IV nvãrtii (nvãr-tíĭ), nvãrteam (nvãr-teámŭ), nvãrtitã (nvãr-tí-tã), nvãrtiri/nvãrtire (nvãr-tí-ri) – (unã cu anvãrtescu)
ex: mi nvãrtii ncoa, nclo, cã nu aveam lucru; nvãrtea-u s-puteari; nu poati s-lji nvãrteascã caplu; easti strimtã casa, nu am iu s-mi nvãrtescu; l-vidzui cum si nvãrtea piningã mini
§ nvãrtit (nvãr-títŭ) adg nvãrtitã (nvãr-tí-tã), nvãrtits (nvãr-títsĭ), nvãrtiti/nvãrtite (nvãr-tí-ti) – (unã cu anvãrtit)
ex: easti ghini nvãrtit hirlu; nvãrtiti cu seulu a schepilor
§ nvãrtiri/nvãrtire (nvãr-tí-ri) sf nvãrtiri (nvãr-tírĭ) – (unã cu anvãrtiri)
§ anvãrtiturã (an-vãr-ti-tú-rã) sf anvãrtituri (an-vãr-ti-túrĭ) – shutsãrea tsi u fatsi omlu deavãrliga di un loc cãndu si-anvãrteashti; ãnvãrtiturã
{ro: învârtitură}
{fr: pirouette}
{en: pirouette}
§ ãnvãrtiturã (ãn-vãr-ti-tú-rã) sf ãnvãrtituri (ãn-vãr-ti-túrĭ) – (unã cu anvãrtiturã)
§ nvãrtiturã (nvãr-ti-tú-rã) sf nvãrtituri (nvãr-ti-túrĭ) – (unã cu anvãrtiturã)
ex: featsi yinghits nvãrtituri pri minutã; tu nvãrtiturã, lj-acãtsã mãna sh-lj-u-arupsi dit umir
§ dizvãrtescu (diz-vãr-tés-cu) (mi) vb IV dizvãrtii (diz-vãr-tíĭ), dizvãrteam (diz-vãr-teámŭ), dizvãrtitã (diz-vãr-tí-tã), dizvãrtiri/dizvãrtire (diz-vãr-tí-ri) – fac un lucru adunat tu-un loc si sã tindã tu-un loc ma largu; dishuts (disfac) un lucru shutsãt sh-lu tindu; disfac, dishuts, tindu, ashternu, pispilescu, etc.
{ro: dezvârti, desfăşura}
{fr: déplier, déployer}
{en: unfold, spread out, deploy}
§ dizvãrtit (diz-vãr-títŭ) adg dizvãrtitã (diz-vãr-tí-tã), dizvãrtits (diz-vãr-títsĭ), dizvãrtiti/dizvãrtite (diz-vãr-tí-ti) – (lucru adunat, shutsãt, etc.) tsi easti tes tu-un loc ma largu; disfãcut, dishutsãt, tes, ashtirnut, pispilit, etc.
{ro: dezvârtit, desfăşurat}
{fr: déplié, déployé}
{en: unfolded, spread out, deployed}
§ dizvãrti-ri/dizvãrtire (diz-vãr-tí-ri) sf dizvãrtiri (diz-vãr-tírĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu tsiva s-dizvãrteashti; disfãtseari, disfatsiri, dishutsãri, tindeari, ashtirneari, pispiliri, etc.
{ro: acţiunea de a dezvârti, de a desfăşura; dezvârtire, desfăşurare}
{fr: action de déplier, de déployer}
{en: action of unfolding, of spreading out, of deploying}
§ dizvãrtiturã (diz-vãr-ti-tú-rã) sf dizvãrtituri (diz-vãr-ti-túrĭ) – lucru tsi easti dizvãrtit; atsea tsi s-fatsi (icã oara) cãndu s-dizvãrteashti tsiva; dizvãrtiri
ex: tu dizvãrtiturã (tu dizvãrtiri, tu oara tsi dizvãrtea) fu agudit
{ro: dezvârtire, desfăşurare}
{fr: dépliage, déploiment}
{en: unfolding, deployment}
T.Cunia Dictsiunar-a-Limbãljei-Armãneascã ma multu/ptsãn