§ arãdãpsiri2/arã-dãpsire (a-rã-dãp-sí-ri) sf arãdãpsiri (a-rã-dãp-sírĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu s-adarã arãdzli-a unui mortu; miryiuluxiri, mirulyisiri, arãdãsiri, arãbdãsiri, arãvdãsiri, butsiri, jiliri, zghiliri, plãndziri, plãndzeari
{ro: acţiunea de a boci, bocire}
{fr: action de lamenter, de chanter des complaintes (en pleurant quelqu’un)}
{en: action of lamenting, of wailing}

§ arãdãsescu2 (a-rã-dã-sés-cu) vb IV arãdãsii (a-rã-dã-síĭ), arãdãseam (a-rã-dã-seámŭ), arãdãsitã (a-rã-dã-sí-tã), arãdãsiri/arãdãsire (a-rã-dã-sí-ri) – (unã cu arãdãpsescu2)
ex: mash plãndzea sh-arãdãsea (miryiuluxea)

§ arãdãsit2 (a-rã-dã-sítŭ) adg arãdãsitã (a-rã-dã-sí-tã), arãdãsits (a-rã-dã-sítsĭ), arãdãsiti/arãdãsite (a-rã-dã-sí-ti) – (unã cu arãdãpsit2)

§ arãdãsiri2/arãdãsire (a-rã-dã-sí-ri) sf arãdãsiri (a-rã-dã-sírĭ) – (unã cu arãdãpsiri2)

§ arãbdãsescu (a-rãb-dã-sés-cu) vb IV arãbdãsii (a-rãb-dã-síĭ), arãbdãseam (a-rãb-dã-seámŭ), arãbdãsitã (a-rãb-dã-sí-tã), arãbdãsiri/arãbdãsire (a-rãb-dã-sí-ri) – (unã cu arãdãpsescu2)

§ arãbdãsit (a-rãb-dã-sítŭ) adg arãbdãsitã (a-rãb-dã-sí-tã), arãbdãsits (a-rãb-dã-sítsĭ), arãbdãsiti/arãbdãsite (a-rãb-dã-sí-ti) – (unã cu arãdãpsit2)
ex: fu arãbdãsitã (miryiuluxitã) pãnã la groapã

§ arãbdãsi-ri/arãbdãsire (a-rãb-dã-sí-ri) sf arãbdãsiri (a-rãb-dã-sírĭ) – (unã cu arãdãpsiri2)

§ arãvdãsescu (a-rãv-dã-sés-cu) vb IV arãvdãsii (a-rãv-dã-síĭ), arãvdãseam (a-rãv-dã-seámŭ), arãvdãsitã (a-rãv-dã-sí-tã), arãvdãsiri/arãvdãsire (a-rãv-dã-sí-ri) – (unã cu arãdãpsescu2)
ex: nu shtia s-arãvdãseascã (miryiuluxeascã) mortul

§ arãvdãsit (a-rãv-dã-sítŭ) adg arãvdãsitã (a-rãv-dã-sí-tã), arãvdãsits (a-rãv-dã-sítsĭ), arãvdãsiti/arãvdãsite (a-rãv-dã-sí-ti) – (unã cu arãdãpsit2)

§ arãvdãsiri/arãvdãsire (a-rãv-dã-sí-ri) sf arãvdãsiri (a-rãv-dã-sírĭ) – (unã cu arãdãpsiri2)

{ro: boci, jeli}
{fr: pleurer, (se) lamenter, chanter une complainte}
{en: lament, wail}
ex: s-butsi aeri tutã dzua

§ butsit (bu-tsítŭ) adg butsitã (bu-tsí-tã), butsits (bu-tsítsĭ), butsiti/butsite (bu-tsí-ti) – (mortul) tsi easti plãmtu shi jilit (cu zghicuri shi shcljimurãri); miryiuluxit, mirul-yisit, arãdãsit, arãdhãpsit, arãbdãsit, arãvdãsit, jilit, zghilit, plãmtu, cãntat
{ro: bocit, jelit}
{fr: pleuré, lamenté}
{en: lamented, wailed}

§ butsiri (bu-tsírĭ) sf butsiri (bu-tsírĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva butseashti; miryiuluxiri, mirulyisiri, arãdãsiri, arãdhãpsiri, arãbdãsiri, arãvdãsiri, jiliri, zghiliri, plãndzeari, cãntari
{ro: acţiunea de a boci, de a jeli; bocire, jelire}
{fr: action de pleurer, de (se) lamenter, de chanter une complainte}
{en: action of lamenting, of wailing}

§ cãntari1/cãntare (cãn-tá-ri) sf cãntãri (cãn-tắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu s-cãntã; bãteari (di pulj, cu flueara, cu avyiulia, etc.); jiliri; butsiri, miryiuluxiri, mirulyisiri, zghiliri, plãndzeari; alidzeari, dyivãsiri, dyiuvãsiri, ghivisiri, ghivãsiri, yivãsiri, ghiuvãsiri, yiuvãsiri;
(expr: cãntarea-a cucotslor = hãryii, criparea di dzuã, ndzari, etc.)
{ro: acţiunea de a cânta (cu vocea sau dintr-un instrument); de a boci; de a citi; de a spune baliverne}
{fr: action de chanter; de jouer un instrument; de pleurer (un mort); de lire; de raconter des sornettes}
{en: action of singing; of playing an instrument; of wailling, of lamenting; of reading; of telling cock-and-bull stories}
ex: fãrshirotlu-i fãrã cripari, tutã dzua pri cãntari; mushati cãntãri furã adzã la bisearicã; s-aproachi cãntarea-a cucotslor
(expr: hãryia, oara tsi cãntã cucotslji); la tini mãcari-beari, sh-la mini cãntari; veara tutã tu cãntari, sh-earna tutã tu uhtari

§ nicãntat1 (ni-cãn-tátŭ) adg nicãntatã (ni-cãn-tá-tã), nicãntats (ni-cãn-tátsĭ), nicãntati/nicãntate (ni-cãn-tá-ti) – tsi nu easti cãntat (cu boatsea); (flueara, avyiulia, etc.) tsi nu easti bãtutã; (mortul) tsi nu easti jilit (butsit, miryiuluxit, mirulyisit, zghilit, plãmtu); (carti) tsi nu easti aleaptã (dyivãsitã, etc.)
{ro: necântat (cu vocea sau dintr-un instrument); nebocit; necitit}
{fr: qui n’est pas chanté; qui n’est pas joué (un instrument musical); qui n’est pas pleuré (un mort); qui n’est pas lu}
{en: that is not sung or played (song, instrument); who is not wailed, lamented (dead man); that is not read (letter, book)}

§ nicãntari1/nicãntare (ni-cãn-tá-ri) sf nicãntãri (ni-cãn-tắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu nu s-cãntã (nu s-bati, nu s-jileashti, nu si dyivãseashti, etc.)
{ro: acţiunea de a nu cânta (boci; citi)}
{fr: action de ne pas chanter (jouer un instrument, pleurer un mort; lire un livre)}
{en: action of not singing, of not playing an instrument, of not wailling, of not lamenting, of not reading}

§ cãntic1 (cắn-ticŭ) sn cãntitsi/cãntitse (cắn-ti-tsi) –
1: aradã di bots dultsi fapti cu gura (i cu bãtearea di fluearã, di-avyiulii, etc.) tsi-asunã mushat ca unã miludhii, un ih, etc.; cãntari, miludii, ih, batiri, bãteari (di pulj, fluearã, etc.);
2: isturii aspusã (spuneari) tu versuri cu rimã shi ritmu; puizii;
3: cãntic di moarti, boatsit, miryiulog, miruloyi
(expr: scot (scol) un cãntic = fac un cãntic (puizii) tu cari aspun (mãrescu, aduc aminti, etc.) un lucru, un giunatic, unã isturii, etc. tsi s-ari faptã dealihea i mash tu mintea-a omlui)
{ro: cântec, poezie}
{fr: chanson, poesie}
{en: song, poem}
ex: ari multi turlii di cãntitsi: cãntic di vreari, cãntic di xeani, cãntic veclju, cãntic di njits, cãntic di jali, cãntic furescu; cãnticlu nu-ari domnu; nu s-avdu, nits cãntitsi tu-arãzboai; bagã-u s-cãntã, cã shtii cãntitsi mushati; cãntic va nã scoatã eali
(expr: va s-facã un cãntic i puizii trã lucrili tsi-avem faptã); boatsea-a ljei, cãntic di moarti
(expr: boatsit)

§ cãntic2 (cắn-ticŭ) vb I cãnticai (cãn-ti-cáĭ), cãnticam (cãn-ti-cámŭ), cãnticatã (cãn-ti-cá-tã), cãnticari/cãnticare (cãn-ti-cá-ri) – cãntu un cãntic ti njits, tra s-lu fac s-doarmã i s-isihãseascã natlu dit sãrmãnitsã
{ro: cânta un cântec de leagăn}
{fr: chanter des chanson de berceau}
{en: sing a lullaby}
ex: cãnticlu-aestu tsi-l cãnticats (cãntats a natlui) easti mushat; lj-cãnticai pãnã-l lo somnul; cãnticã-lj niheamã tra s-lu-acatsã somnul

§ cãnticat1 (cãn-ti-cátŭ) adg cãnticatã (cãn-ti-cá-tã), cãnticats (cãn-ti-cátsĭ), cãnticati/cãnticate (cãn-ti-cá-ti) – (cãnticlu di sãrmãnitsã) tsi s-ari cãnticatã; (natlu) a curi ãlj s-ari cãnticatã un cãntic di sãrmãnitsã
{ro: căruia i s-a cântat un cântec de leagăn}
{fr: à qui on a chanté des chanson de berceau}
{en: baby to which a lullaby was sung}

§ cãnticari/cãnticare (cãn-ti-cá-ri) sf cãnticãri (cãn-ti-cắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu s-cãnticã (a unui nat)
{ro: acţiunea de a cânta un cântec de leagăn}
{fr: action de chanter des chanson de berceau}
{en: action of singing a lullaby}
ex: cãnticarea-lj fatsi njitslji s-doarmã

§ cãnticat2 (cãn-ti-cátŭ) sn cãnticati/cãnticate (cãn-ti-cá-ti) – cãnticlu tsi s-cãntã a njiclui, tu chirolu tsi easti ligãnat tu sãrmãnitsã
{ro: cântecul de leagăn în timpul legănatului}
{fr: chanson de berceau, chantée durant le bercement du bébé}
{en: lullaby sung during the rocking of a baby}

§ cãntatã (cãn-tá-tã) sf fãrã pl – cãntic, cãntari
{ro: cântat}
{fr: chant}
{en: song, singing}
ex: intri tu grãdinã dimneatsa, tu cãntata (cãntarea, cãnticlu) a cucotslor
(expr: tu hãryii)

§ nicãntatã (ni-cãn-tá-tã) sf fãrã pl – ninti di cãntarea-a cucotlui tahina; ninti di cãntarea-a cuclui; etc.
{ro: înainte de cântatul cocoşului de dimineaţă}
{fr: avant le chant matinal du coq}
{en: before the morning crowing of the cock}
ex: si scularã nica nicãntatã cucotslji (ninti di cãntarea-a cucotslor); nica nicãntatã cucotslji (ninti di cãntarea-a cucotslor); ninga nicãntatã cuclu (ninti di cãntarea-a cuclui)

§ cãntãtor (cãn-tã-tórŭ) adg, sm, sf cãntãtoari/cãntãtoare (cãn-tã-tŭá-ri), cãntãtori (cãn-tã-tórĭ), cãntãtoari/cãntãtoare (cãn-tã-tŭá-ri) – (un) tsi cãntã (trã pãradz, cã lu-arãseashti, cã easti hãrios, etc.); tsi bati dit fluearã (avyiulii, etc.); dishcãntã
{ro: cântăreţ}
{fr: chanteur}
{en: singer}
ex: nu s-plãndzim nã lipseashti, o, cãntãtor aleptu!; am xifteri eu cãntãtori (tsi cãntã)

§ cãntãtorash (cãn-tã-to-ráshĭŭ) sm cãntãtorash (cãn-tã-to-ráshĭ) – mascurlu a gãljinãljei; cãtãndorash, cucot, cocut, cãpon, cãponj; dishcãntã
{ro: cocoş}
{fr: coq}
{en: cock, rooster}
ex: cãntãtorash (cucot) di Birati

§ cãtãndorash (cã-tãn-do-ráshĭŭ) sm cãtãndorash (cã-tãn-do-ráshĭ) – (unã cu cãntãtorash)

§ dishcãntã (dis-cãn-tắ) sm dishcãntadz (dish-cãn-tádzĭ) – (unã cu cãntãtorash)
ex: cara deadi dishcãntãlu, shapti cãsãbadz dishtiptã

{ro: cimitir}
{fr: cimetière}
{en: cemetery, graveyard}

§ ngrop (ngrópŭ) (mi) vb I ngrupai (ngru-páĭ), ngrupam (ngru-pámŭ), ngrupatã (ngru-pá-tã), ngrupa-ri/ngrupare (ngru-pá-ri) – ahundusescu un lucru tu tsiva (apã, loc, alti lucri, etc.) sh-lu-acoapir di tuti pãrtsãli; bag mortul tu-unã groapã sh-lu-anvãlescu cu loc; angrop, ãngrop, grop; murmintedz, ngrupuljedz, ngrupiljedz, acoapir, anvãlescu (fig:
1: ngrop = (i) ascundu tra s-nu s-mata veadã; (ii) (mi) duc iuva tra sã stau singur diparti di lumi; (iii) l-fac agãrshit un lucru (cã nu voi s-lu-aduc aminti, cã nj-easti arshini, etc.); (iv) intru tu (am ti fãtseari) multu lucru (borgi, etc.); expr:
2: mi ngroapã loclu (di-arshini) = mi-arushinedz multu; nj-easti multã-arshini; intru tu loc di-arshini (tra s-nu mi veadã vãrnu); nu pot s-nj-aspun fatsa tu lumi di-arshini;
3: lu ngrop cu dzãli = lj-fac bana multu-amarã, l-fac s-moarã cu cripãrli tsi lj-aduc, lu nvirinedz multu di multu)
{ro: îngropa, înmormânta}
{fr: enterrer}
{en: bury}
ex: tru apã stau niputridzãtã, duchescu tsi-i bunã shi urutã, escu dultsi shi amarã, ngrop (bag tu loc) tsi s-matsinã la moarã (angucitoari: limba); la turushti s-mi ngrupats (s-mi bãgats tu loc); mortul lu ngruparã; avea ngrupatã unã cãldãrushi cu flurii; tatãl lu ngrupã loclu
(expr: lj-fu multã-arshini) di niprucupsita di featã; s-ti ngroapã loclu
(expr: s-tsã hibã multã arshini)!; grairi, s-ti ngroapã loclu
(expr: grairi multu-arushnoasi); avea ngrupatã paradzlji la-arãdãtsina-a unui arburi; nicã nu lu-avea ngrupatã (bãgatã tu loc mortul); toamna si ngroapã (si nvilescu cu loc) ayinjli; ngrupã (fig: u featsi agãrshitã) ipotisea-atsea; si ngrupã tu borgi (fig: featsi multã borgi); mi ngrupai (mi-acupirii) di frãndzã; ts-u bãgash s-mi ngrochi cu dzãli?
(expr: sã-nj fats bana ahãntu amarã, di va-nj yinã s-mor?)

§ ngrupat (ngru-pátŭ) adg ngrupatã (ngru-pá-tã), ngrupats (ngru-pátsĭ), ngrupati/ngrupate (ngru-pá-ti) – tsi easti bãgat tu groapã sh-acupirit cu loc; tsi easti acupirit di tuti pãrtsãli; angrupat, ãngrupat, grupat; murmintat, ngrupuljat, ngrupiljat, acupirit, anvãlit
{ro: îngropat, înmormântat}
{fr: enterré}
{en: buried}
ex: mortul shi ngrupatlu (bãgatlu tu loc); easti di shasi mesh mortu shi ngrupat

§ ngrupari/ngrupare (ngru-pá-ri) sf ngrupãri (ngru-pắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu tsiva i cariva easti bãgat tu-unã groapã sh-acupirit cu loc; angrupari, ãngrupari, grupari; murmintari, ngrupuljari, ngrupiljari, acupiriri, anvãliri
{ro: acţiunea de a îngropa, de a înmormânta; îngropare, înmormăntare}
{fr: action d’enterrer; enterrement}
{en: action of burying; burial}
ex: la ngruparea-a lui

§ ningrupat (nin-gru-pátŭ) adg ningrupatã (nin-gru-pá-tã), ningrupats (nin-gru-pátsĭ), ningrupati/ningrupate (nin-gru-pá-ti) – tsi nu easti ngrupat; tsi nu easti bãgat tu groapã sh-acupirit cu loc; neangrupat
{ro: neîngropat, neînmormântat}
{fr: qui n’est pas enterré}
{en: unburied}
(expr: mortu sh-ningrupat = tsi easti multu lãndzit, slab shi etim s-moarã)
ex: gionj mortsã sh-ningrupats (tsi nu furã ninga ngrupats)

§ ningrupari/ningrupare (nin-gru-pá-ri) sf ningrupãri (nin-gru-pắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu tsiva i cariva nu easti ngrupat; neangrupari
{ro: acţiunea de a nu îngropa, de a nu înmormânta; neîngropare, neînmormântare}
{fr: action de ne pas enterrer}
{en: action of not burying}

§ ngrupãciuni/ngrupãciune (ngru-pã-cĭú-ni) sf ngrupãciunj (ngru-pã-cĭúnjĭ) – bãgarea-a unui tu-unã groapã sh-acupirirea-a lui cu loc; ngrupari, angrupari, ãngrupari, grupari; ngrupuljari, ngrupi-ljari, acupiriri, anvãliri
{ro: îngropăciune, înmormântare}
{fr: enterrement, inhumation, sépulture}
{en: burial, internment}
ex: tsãn is di ngrupãciuni (di ngrupari); nu njershu la ngrupãciuni (ngrupari); avu nã ngrupãciuni mushatã; featsi ahãti bunets, cã-lj si cãdea unã-ahtari ngrupãciuni

§ angrop (an-grópŭ) vb I angrupai (an-gru-páĭ), angrupam (an-gru-pámŭ), angrupatã (an-gru-pá-tã), angrupari/angrupare (an-gru-pá-ri) – (unã cu ngrop)
ex: adzã un an, lu-angruparã

§ angrupat (an-gru-pátŭ) adg angrupatã (an-gru-pá-tã), angrupats (an-gru-pátsĭ), angrupa-ti/angrupate (an-gru-pá-ti) – (unã cu ngrupat)

§ angrupari/an-grupare (an-gru-pá-ri) sf angrupãri (an-gru-pắrĭ) – (unã cu ngrupari)
ex: tu-angruparea-a ayinjlor; s-nu-angrupari ayinja, dzeadzirã

§ ãngrop (ãn-grópŭ) vb I ãngrupai (ãn-gru-páĭ), ãngrupam (ãn-gru-pámŭ), ãngrupatã (ãn-gru-pá-tã), ãngrupa-ri/ãngrupare (ãn-gru-pá-ri) – (unã cu ngrop)

§ ãngrupat (ãn-gru-pátŭ) adg ãngrupatã (ãn-gru-pá-tã), ãngrupats (ãn-gru-pátsĭ), ãngrupati/ãngrupate (ãn-gru-pá-ti) – (unã cu ngrupat)

§ ãngrupari/ãngrupare (ãn-gru-pá-ri) sf ãngrupãri (ãn-gru-pắrĭ) – (unã cu ngrupari)

§ angrupãciuni/angrupãciune (an-gru-pã-cĭú-ni) sf angrupãciunj (an-gru-pã-cĭúnjĭ) – (unã cu ngru-pãciuni)
ex: earam la ngrupãciunea (ngruparea) a aushlui

§ grop (grópŭ) vb I grupai (gru-páĭ), grupam (gru-pámŭ), grupatã (gru-pá-tã), grupari/grupare (gru-pá-ri) – (unã cu ngrop)
ex: s-grupãm a noastrã-anami

§ grupat (gru-pátŭ) adg grupatã (gru-pá-tã), grupats (gru-pátsĭ), grupati/grupate (gru-pá-ti) – (unã cu ngrupat)

§ grupari/grupare (gru-pá-ri) sf grupãri (gru-pắrĭ) – (unã cu ngrupari)

§ dizgrop (diz-grópŭ) vb I dizgrupai (diz-gru-páĭ), dizgrupam (diz-gru-pámŭ), dizgrupatã (diz-gru-pá-tã), dizgrupa-ri/dizgrupare (diz-gru-pá-ri) – scot un lucru dit loclu iu eara ngrupat; arãm (zgrãm) loclu tra sã scot tsiva; scot, sap, dizvãlescu, discoapir, arãm;
(expr: dizgrop (lucri, mortsã, tifteri veclji, etc.) = scot tu migdani lucri agãrshiti di multu, ascumti, nishtiuti, etc.)
{ro: dezgropa}
{fr: déterrer, exhumer; fouiller}
{en: unearth, exhume; dig, excavate}
ex: dizgrupãm (l-scoasim dit groapã) mortul; dizgruparã oasili-a mã-sai; vrei s-dizgrochi mortsãlj?
(expr: sã scots tu migdani, lucri agãrshiti di multu?); dizgrupã
(expr: scoasi, di-aclo iu u-avea bãgatã) unã muluyii; tsi dizgrochi tora tifteri veclji?
(expr: tsi scots tu migdani, lucri agãrshiti di multu?)

§ dizgrupat (diz-gru-pátŭ) adg dizgrupatã (diz-gru-pá-tã), dizgrupats (diz-gru-pátsĭ), dizgrupati/dizgrupate (diz-gru-pá-ti) – tsi easti scos dit groapã (loc); scos, sãpat, dizvãlit, discupirit, arãmat, etc.
{ro: dezgropat}
{fr: déterré, exhumé, fouillé}
{en: unearthed, exhumed; dug, excavated}

§ dizgrupari/dizgrupare (diz-gru-pá-ri) sf dizgrupãri (diz-gru-pắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu s-dizgroapã tsiva; scuteari, sãpari, dizvãliri, discupiriri, arãmari, etc.
{ro: acţiunea de a dezgropa; dezgropare}
{fr: action de déterrer, d’exhumer; de fouiller}
{en: action of unearthing, of exhuming; of digging, of excavating}

§ dizgrupãciuni/dizgru-pãciune (diz-gru-pã-cĭú-ni) sf dizgrupãciunj (diz-gru-pã-cĭúnjĭ) – scutearea-a unui lucru dit loclu (iu eara ngrupat)
{ro: dezgropăciune, dezgropare}
{fr: déterrement}
{en: excavation}
ex: sh-mini earam la dizgrupãciunea (dizgruparea) a lipsanlui

{ro: jelit, întristat, tânguit, miluit, bocit}
{fr: affligé; plaint; compâti, apitoyé; regretté, pleuré, lamenté, qui est en deuil}
{en: grieved; pitied, regretted, lamented, wailed, who is in mourning}
ex: suntu dauã surãri dzeamini, una-i tut jilitã (nviscutã tu lãi cã easti di jali), alantã-i hãrsitã (angucitoari: dzua shi noaptea); s-duc jiliti (mãrinati) sh-u-anjurzescu; jilitã-i (easti ca di jali) lumea di la oi; nã mãratã, nã corbã, sh-nã jilitã mumã; tutã lumea cu njits mbratsã sh-ea jilita cu mãnjli goali; cara-l vidzurã ahtari tinir, mushat sh-orbu, multu lã si jili inima; dimãndã a jilitãljei muljari a lui; atumtsea moasha cu aushlu armasirã jilits; s-moarã plãmtu shi jilit di nã lumi ntreagã

§ jiliri/jilire (ji-lí-ri) sf jiliri (ji-lírĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva jileashti
{ro: acţiunea de a jeli, de a întrista, de a tângui, de a milui, de a boci; jelire, întristare, tînguire, miluire, bocire}
{fr: action de s’affliger; de plaindre; de compâtir, de s’apitoyer; de regretter, de pleurer quelqu’un, de (se) lamenter, d’être en deuil}
{en: action of grieving; of pitying, of regretting, of lamenting, of wailing, of being in mourning}

§ jilos1 (ji-lósŭ) adg jiloasã (ji-lŭá-sã), jilosh (ji-lóshĭ), jiloasi/jiloase (ji-lŭá-si) – tsi easti ndurirat, tsi easti cu jali, tsi easti trã njilã, nvirinat, etc.
{ro: trist}
{fr: triste, affligé, endolori}
{en: grieved}
ex: si-lj dzãtsem cãntic jilos (di jali); sh-chiptina perlji shi plãndzea un cãntic jilos; shi-l loarã lãcrinjli shi lu-arupsi un plãngu jilos; un mãrat jilos trã njilã; jiloslu-a (di jali a) tãu cãntic

§ jilos2 (ji-lósŭ) adv – cu dureari, cu jali
{ro: îndurerat}
{fr: avec chagrin}
{en: with grief}
ex: eu cãntu jilos (cu jali, cu dureari) cãndu avdu hãbãrli di la noi; ãnj scria jilos (cu dureari) sh-amar; ea cãnta ahãt jilos, cã amirãlu sh-tsãnu calu ca s-avdã ghini; un pulj, cari primãveara alagã prit muntsã shi vãljuri sh-batã jilos

§ jãlescu (jĭãlés-cu) (mi) vb IV jãlii (jĭãlíĭ), jãleam (jĭãleámŭ), jãlitã (jĭãlí-tã), jãliri/jãlire (jĭãlí-ri) – (unã cu jilescu)
ex: pi nãsã u jãleam (plãndzeam) ma multu; nu treatsi dzuã shi s-nu-l jãlescu (plãngu); voi oarfãnjlji nu ãlj jãlits (njiluits)

§ jãlit (jĭãlítŭ) adg jãlitã (jĭãlí-tã), jãlits (jĭãlítsĭ), jãliti/jãlite (jĭãlí-ti) – (unã cu jilit)
ex: nu poati s-yinã la numtã cã easti jãlitã (easti di jali) dupã hilj-su

§ jãliri/jãlire (jĭãlí-ri) sf jãliri (jĭãlírĭ) – (unã cu jiliri)

{ro: lăcrămos}
{fr: larmoyant; plein de larmes}
{en: tearful; full of tears}
ex: ari ocljilj lãcrimosh (mplinj di lãcrinj); maica cripatã shi lãcrimoasã (sh-cu lãcrinj ntr-oclji); suflitu-nj lãcrimos (fig: adiljos) ascultã

§ lãcrãmos (lã-crã-mósŭ) adg (shi adv) lãcrãmoasã (lã-crã-mŭá-sã), lãcrãmosh (lã-crã-móshĭ), lãcrãmoasi/lãcrãmoase (lã-crã-mŭá-si) – (unã cu lãcrimos)
ex: cãntã lãcrãmos (fig: adiljos, suschiros)

§ lãcãrmos (lã-cãr-mósŭ) adg (shi adv) lãcãrmoasã (lã-cãr-mŭá-sã), lãcãrmosh (lã-cãr-móshĭ), lãcãrmoasi/lãcãrmoase (lã-cãr-mŭá-si) – (unã cu lãcrimos)

§ lãcrimedz (lã-cri-médzŭ) vb I lãcrimai (lã-cri-máĭ), lãcrimam (lã-cri-mámŭ), lãcrimatã (lã-cri-má-tã), lãcrimari/lãcrimare (lã-cri-má-ri) – scot (versu, nj-es, etc.) lãcrinj dit oclji; plãngu cu lãcrinj; lãcrãmedz, lãcãrmedz
{ro: lăcrima}
{fr: verser des larmes}
{en: shed tears, weep}
ex: mã-sa-a ficiorlui u vidzu, lãcrimã shi dzãsi; ma-l vidzurã cã lãcrimeadzã shi uhteadzã; nu plãndzi, nu lãcrimeadzã, nu ts-aspardzi mushuteatsa!; mutrirã divarliga shi nu vidzurã ficiori, lãcrimarã shi dzãsirã

§ lãcrimat (lã-cri-mátŭ) adg lãcrimatã (lã-cri-má-tã), lãcrimats (lã-cri-mátsĭ), lãcrimati/lãcrimate (lã-cri-má-ti) – tsi ari scoasã lãcrinj dit oclji; cu lãcrinj; lãcrãmat, lãcãrmat plãmtu
{ro: lăcrimat; care lăcrimează}
{fr: baigné (mouillé) de larmes; pleuré; qui verse des larmes}
{en: shedding tears}
ex: tsi-nj ts-u-ai dzeana lãcrimatã (cu lãcrinj); lji spuni lãcrimata shi plãmta tuti pãn la shilji; yini nã dzuã lãcrimat acasã

§ lãcrimari/lãcrimare (lã-cri-má-ri) sf lãcrimãri (lã-cri-mắrĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva lãcrimeadzã; plãndzeari cu lãcrinj; lãcrãmari, lãcãrmari
{ro: acţiunea de a lăcrima; lăcrimare}
{fr: action de verser des larmes, de pleurer}
{en: action of shedding tears, of weeping}

§ lãcrã-medz (lã-crã-médzŭ) vb I lãcrãmai (lã-crã-máĭ), lãcrãmam (lã-crã-mámŭ), lãcrãmatã (lã-crã-má-tã), lãcrãmari/lãcrãmare (lã-crã-má-ri) – (unã cu lãcrimedz)
ex: lãcrãmai (scosh lãcrinj, plãmshu) la mortu; lãcrãmam tuts cãts avdzam zghiclu-a dadã-sai

§ lãcrãmat (lã-crã-mátŭ) adg lãcrãmatã (lã-crã-má-tã), lãcrãmats (lã-crã-mátsĭ), lãcrãmati/lãcrãmate (lã-crã-má-ti) – (unã cu lãcrimat)

§ lãcrãmari/lãcrãmare (lã-crã-má-ri) sf lãcrãmãri (lã-crã-mắrĭ) – (unã cu lãcrimari)
ex: nu fu di cãbili s-lji si vindicã lãcrãmarea-a ocljilor

§ lãcãrmedz (lã-cãr-médzŭ) vb I lãcãrmai (lã-cãr-máĭ), lãcãrmam (lã-cãr-mámŭ), lãcãrmatã (lã-cãr-má-tã), lãcãrmari/lãcãrmare (lã-cãr-má-ri) – (unã cu lãcrimedz)

§ lãcãrmat (lã-cãr-mátŭ) adg lãcãrmatã (lã-cãr-má-tã), lãcãrmats (lã-cãr-mátsĭ), lãcãrmati/lãcãrmate (lã-cãr-má-ti) – (unã cu lãcrimat)

§ lãcãrmari/lãcãrmare (lã-cãr-má-ri) sf lãcãrmãri (lã-cãr-mắrĭ) – (unã cu lãcrimari)

{en: action of lamenting, of wailing}

§ mirulyisescu (mi-rul-yi-sés-cu) vb IV mirulyisii (mi-rul-yi-síĭ), mirulyiseam (mi-rul-yi-seámŭ), mirulyisitã (mi-rul-yi-sí-tã), mirulyisiri/mirulyisire (mi-rul-yi-sí-ri) – (unã cu miryiuluxescu)
ex: zghilea shi mirulyisea shi cu grai suschirat dit inimã dzãtsea

§ mirulyisit (mi-rul-yi-sítŭ) adg mirulyisitã (mi-rul-yi-sí-tã), mirulyisits (mi-rul-yi-sítsĭ), mirulyisiti/mirulyisite (mi-rul-yi-sí-ti) – (unã cu miryiuluxit)

§ mirulyisiri/mirulyisire (mi-rul-yi-sí-ri) sf mirulyisiri (mi-rul-yi-sírĭ) – (unã cu miryiuluxiri)

{ro: acţiunea de a (se) plănge, de a (se) tângui, de a jeli, de a boci, de a reclama; plângere, reclamaţie}
{fr: action de pleurer, de (se) lamenter, de reclamer; complainte, réclamation}
{en: action of weeping, of mourning, of crying, of complaining; complaint}

§ plãndzeari/plãndzeare (plãn-dzeá-ri) sf plãndzeri – (unã cu plãndziri)
ex: sh-mortsãlj vor plãndzeari (jiliri); tsi amintsã cu plãndzearea?; tsi ts-agiutã plãndzearea?

§ plangut (plán-gutŭ) sn planguti/plangute (plán-gu-ti) – atsea tsi fatsi cariva tsi plãndzi; boatsa sh-lãcrinjli tsi scoati atsel tsi plãndzi; plãngu, plãndzeari, plãndziri, lãcrinj, boatsit, butsiri, etc.
{ro: plânset}
{fr: larme; pleurnicherie, lamen-tation}
{en: tears; whine, whimper, wailing}

§ plãngu2 (plắn-gu) sn plãnguti/plãngute (plắn-gu-ti) shi plãnguri (plắn-gurĭ) –
1: jalea tsi u-aducheashti un tsi plãndzi; plangut, plãndzeari, plãndziri, lãcrimari, jali, boatsit, miryiulogh, miryiuloi;
2: plãndzearea (cartea) tsi u fatsi cariva la chivernisi (giudicãtor, etc.), tu cari aspuni strãmbãtatea tsi-lj si featsi sh-cãftarea tra sã-lj si facã ndriptati
{ro: plâns, lamentaţie; plăngere, reclamaţie}
{fr: plainte, pleur}
{en: moan, groan; complaint}
ex: plãngul (jalea) a armãnlui; deadirã plãngu (cãftari tra s-lã si facã ndriptati) la amirãlu; arãsutli lji sã featsirã plãnguti (plãndzeri); cãti plãnguri ari lumea; di tuti pãrtsãli yinea plãnguri; tsi-eara njilã di plãngul a ljei; vãrnã di soatsãli-a ljei nu ari plãngu (boatsit, miryiulogh) ma mushat

§ plãnguros1 (plãn-gu-rósŭ) adg plãnguroasã (plãn-gu-rŭá-sã), plãngurosh (plãn-gu-róshĭ), plãnguroasi/plãnguroase (plãn-gu-rŭá-si) – tsi s-plãndzi (ari parapuni) tut chirolu; cari plãndzi; cari aducheashti tu suflit multã dureari sh-jali; plãngaci, di jali
{ro: jalnic, tânguitor}
{fr: plaintif}
{en: plaintive, doleful}
ex: cu boatsea plãnguroasã (plãngaci, mplinã di plãngu)

§ plãngaci (plãn-gácĭŭ) adg plãngaci/plãngace (plãn-gá-ci), plãngaci (plãn-gácĭ), plãngaci/plãngace (plãn-gá-ci) – (unã cu plãnguros1)
ex: un cãntic plãngaci (plãnguros), lãngãros

§ pleacicu (pleáci-cu) adg pleacicã (pleáci-cã) pl(?) – un tsi lu-acatsã plãngul lishor; un tsi plãndzi trã dip tsiva; plãnjar, plãngãtor, plãngaci
{ro: plăngăreţ}
{fr: pleurnicheur}
{en: one who whimpers or whines for nothing}
ex: u!, pleacicu..., u! plãndzi

§ plãnguros2 (plãn-gu-rósŭ) adv – tsi sh-u-adutsi cu unã plãndzeari; plãngaci
{ro: jalnic}
{fr: plaintivement}
{en: plaintive, doleful}
ex: casili arãsunarã plãnguros

§ plãnjar (plã-njĭárŭ) adg plãnjarã (plã-njĭá-rã), plãnjari (plã-njĭárĭ), plãnjari/plãnjare (plã-njĭá-ri) adg – un tsi lu-acatsã plãngul lishor; un tsi plãndzi trã dip tsiva; plãngãtor, plãngaci
{ro: plângăcios}
{fr: pleurnicheur}
{en: one who whimpers or whines for nothing}

§ asplãngu1 (as-plắn-gu) (mi) vb III shi II asplãmshu (as-plắm-shĭu), asplãndzeam (as-plãn-dzeámŭ), asplãmtã (as-plắm-tã), asplãndziri/asplãndzire (as-plắn-dzi-ri) shi asplãndzeari/asplãndzeare (as-plãn-dzeá-ri) – plãngu ahãntu multu di cãpãescu di plãndzeari; avursescu di cãtã plãn-dzeari fac
{ro: plânge istovitor}
{fr: être accablé à cause du pleur}
{en: be overpowered by weeping}
ex: ti-asplãnsesh (cãpãish di-ahãtã plãndzeari)

§ asplãmtu (as-plắm-tu) adg asplãmtã (as-plắm-tã), asplãmtsã (as-plắm-tsã), asplãmti/asplãmte (as-plắm-ti) – cãpãit di multã plãndzeari
{ro: copleşit de plâns}
{fr: accablé à cause du pleur}
{en: overpowered by weeping}

§ asplãndziri/as-plãndzire (as-plắn-dzi-ri) sf asplãndziri (as-plắn-dzirĭ) – atsea tsi s-fatsi cãndu cariva s-asplãndzi
{ro: acţiunea de a plânge istovitor; plânsoare copleşitoare}
{fr: action d’être accablé (accablement) à cause du pleur}
{en: action of being overpowered (overpowering) by weeping}